Οι φίλοι του μπλοκ

Σάββατο 6 Μαρτίου 2010

Malva sylvestris

Καλογερικός 07/04/2004

Η Μολόχα η δασική (Malva sylvestris, L. 1753) είναι η πιο κοινή από τις μολόχες και αυτή που κατά κύριο λόγο συλλέγεται για φαρμακευτικούς σκοπούς. Είναι φυτό που ζει τουλάχιστον δύο χρόνια. Φύεται σε φράκτες, άκρες δρόμων και μεσογειακά λιβάδια.
Στην Αμοργό ονομάζεται «μολόχα» (αμολόχα) όπως και σε όλη την Ελλάδα. Το πανελλήνιο όνομα «μολόχα», παράγεται από το αρχαίο όνομα «μαλάχη» (Θεόφραστος Η, 7,2 8.1), που θεωρείται άγνωστης ετυμολογίας. Οι αρχαίοι την συνέδεαν με το ρήμα «μαλάσσω» και ίσως να είχαν δίκιο, αν σκεφτούμε ότι τα νωπά φύλλα της τα χρησιμοποιούμε και σήμερα για τα οδυνηρά τσιμπήματα μελισσών, σφηκών και τσουκνίδων, μαλάσσοντας με αυτά το δέρμα μας.
Τα φύλλα της μολόχας χρησιμοποιούνται από την αρχαιότητα σε δερματικές παθήσεις, φλεγμονές, συνάχι, γαστρεντερίτιδα. Γενικά, θεωρείται ότι τα φύλα (και αποξηραμένα) έχουν μαλακτικές, αποχρεμπτικές, στυπτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες.
Η μολόχα είναι βρώσιμη και λαχανεύεται. Ήδη όμως από την αρχαιότητα ο Ησίοδος την θεωρούσε τροφή των φτωχών. Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι πάντως την καλλιεργούσαν ως βρώσιμο λαχανικό. Οι Πυθαγόρειοι την έτρωγαν γιατί ήταν ελαφριά στο στομάχι κι άφηνε ελεύθερη την σκέψη. Την τρώνε ακόμα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, αλλά πλέον είναι παραμελημένη ίσως γιατί είναι πολύ κοινή. Στην Κάσο την κάνουν ντολμάδες και στην Τήνο βάζουν τα χοντρά βλαστάρια της σε ομελέτες.
Και μια ωραία ιστορία: Ο Μανουήλ Βερνάρδος από το Ρέθυμνο ήταν τυπογράφος, νομομαθής, μέλος της Φιλικής Εταιρίας και αγωνιστής στην Επανάσταση του 1821. Κάποτε αναγκάστηκε να ζήσει 6 βδομάδες σε ένα ξωκκλήσι στη Σκύρο, έπαθε κρυοπαγήματα κι έγραψε: «Ψωμί και μολοχόφυλλα εις εν αγγείον βάζω, στο παγωμένο δάκτυλο ιατρικόν το βάζω». Τα στιχουργήματά του εκδόθηκαν στη Σύρο το 1834 με τίτλο «Δεινολογία».


Ετυμολογία:
Malva > malva (λατιν.). Η μαλάχη των αρχαίων, μολόχα
sylvestris > sylva > silva, δάσος = δασική)

Δεν υπάρχουν σχόλια: